ATP en NADH meting
De verontreiniging van een oppervlak kan op de werkplek worden bepaald door de hoeveelheid ATP (een stof aanwezig in alle levende cellen) die erop aanwezig is te bepalen. Een hele snelle eenvoudige hygienemeting.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van het enzym luciferase geïsoleerd uit het vuurvliegje dat het substraat luciferine oxideert en daarbij licht uitzendt. Deze reactie vindt van nature plaats in lichtgevende bacterien, het vuurvliegje, en de zeevonk. Het verschijnsel wordt ook wel bioluminescentie genoemd.
Deze reactie vereist de aanwezigheid van ATP.
ATP + O2 + luciferine —> ADP + oxyluciferine + licht
luciferase
Hoe meer ATP, hoe meer licht!
Om een oppervlak op ATP te onderzoeken wordt het oppervlak met een steriel (ATP vrij) wattenstaafje afgestreken, het watje wordt in een buis met (ATP vrij) water gebracht samen met luciferine en luciferase en het ontstane licht door een ATP-meter gemeten en op een display getoond.
De methode is niet erg gevoelig , er moeten wel 100.000 micro-organismen aanwezig zijn om iets te kunnen meten.
Het is wel een zeer snelle methode en het kan op werkplek worden onderzocht: direct resultaat en direct de mogelijkheid om schoon te maken en opnieuw te meten. Binnen een minuut is er een uitslag. Vergelijk dit eens met andere levendtellingen!
Het is geen kwantitatieve methode om micro-organismen echt te tellen want: er wordt ook ATP gemeten van andere levende cellen! zoals van voedselresten zijn of door afdruk van handen. Voor hygiënemetingen is dit bezwaar niet zo groot. Voedselresten mogen na schoonmaken ook niet aanwezig zijn, ze vormen een groeimogelijkheid voor micro-organismen en zijn dus ongewenst. Dus voor controle op een goede reiniging is de ATP meting een hele goede en snelle methode.
Wil je alleen prokaryoot (bacterie) ATP bepalen, dan is dat ook mogelijk, er moet dan aan het monster als voorbehandeling een enzym (somase) toegevoegd worden dat alle eukaryote ATP afbreekt.
Zie voor ATP-meters: Hy-lite of Systemsure
Hy-RISE
Een alternatief voor het aantonen van verontreinigde oppervlaktes is de Hy-RiSE test.
Hierbij wordt op een strip NADH aangetoond, net als ATP een biomolecuul volop aanwezig in de cellen van alle organismen.
Dit NADH wordt aangetoond door een substraat en een enzym toe te voegen die uitsluitend met NADH een paars gekleurde stof vormen.
In principe een soort enzymatische bepaling, voor het aflezen is geen instrument nodig.
Klik hier voor de rol van ATP en NADH in de energiewinning van mcro-organismen.