Van A tot Z
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Hieronder micro-organismen met links naar uitgebreide informatie, Nederlandstalig, indien Engelstalig dan staat er een vlaggetje voor. Sites met uitgebreide informatie krijgen een ster en zijn geschikt voor een presentatie of als documentatie voor een eigen onderzoek. Voor begrippen op alfabet zie begrippenlijst.
AA : afkorting van Aggregatibacter actinomycetemcomitans voorheen Actinobacillus actinomycetemcomitans.Het is een gramnegatieve staafvormige bacterie die facultatief anaeroob is. Berucht als veroorzaker van parodontitis ( ontsteking van het steunweefsel van de tand)
Acetobacter,aërobe bacterie die azijnzuur vormt uit alcohol, hierdoor gebruikt bij de productie van natuurazijn en gevreesd bij de productie van bier en wijn.
Acetobacter - Wikipedia, the free encyclopedia
Acinetobacter : veel verspreide bacterie, komt voor in oppervlaktewater maar ook bekend als veroorzaker van ziekenhuisinfecties, en dan berucht om zijn multiresistente eigenschappen
Arbovirussen
is een verzamelnaam voor virussen die op de mens worden overgebracht door geleedpotigen (arthropoden) en is een afkorting van 'arthropod borne viruses'. Deze arthropoden zijn bijvoorbeeld muggen. Voorbeelden: het denguevirus, het chikungunya-virus, het gele koorts virus, het Japanse encephalitis virus, het teken encephalitis virus, en het West-Nijlvirus.
De miltvuurbacterie. Miltvuur is een ernstige ziekte.
In de natuur kwam de bacteriespore in de grond voor. Koeien en andere vee kregen de bacterie binnen bij het grazen. Wanneer een mens vlees eet van een besmet dier, kan het de miltvuurbacterie binnenkrijgen en ziek worden. Ok mensen die beroepshalve met dieren in contact komen liepen risico's. Tegenwoordig is de ziekte in Nederland uiterst zeldzaam, dankzij een streng hygienebeleid bij zieke dieren, (isolatie ziek/dood dier en verbranding).
Miltvuur of anthrax is ook bekend van de poederbrieven, waarbij de sporen als poeder in een envelop verstuurd werden naar het doelwit.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Miltvuur
http://www.gezondheidenco.nl/miltvuur-gifspoor-uit-het-verleden-door-miltvuurbosjes/
Bacillus cereus , sporevormende grampositieve bacterie, bekend omdat hij voedselinfecties en voedselvergiftiging veroorzaak in zetmeelrijke producten alsi rijst, pasta , bonen, vla en pap. De bacterie kan een exotoxine vormen die zeer hittestabiel is ( bestand tegen 90 minuten 121ºC). Ook in gepasteuriseerde melk treft men deze bacterie aan. De laatste jaren vindt men steeds frequenter stammen die bij lage temperaturen (koelkasttemperaturen) nog kunnen groeien.
http://vm.cfsan.fda.gov/~mow/chap12.html
Bacillus thuringiensis
Veroorzaakt ziekte bij insectenlarven, en kan als insecticide in de landbouw gebruikt worden. De werkzame stof zit in een kristal dat naast de spore te zien is. Het gen verantwoordelijk voor de werkzame stof kan bij planten ingebouwd worden waardoor ze onvatbaar zijn voor bepaalde insecten.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bacillus_thuringiensis
Blauwalgen(cyanobacteriën) , bekend onder de naam blauwalgen, het zijn bacteriën (zelfde prokaryote celbouw)
maar door hun kleur en zelfde fotosymthese als de algen worden ze meestal blauwalgen genoemd.
http://www.rijkswaterstaat.nl/water/natuur_en_milieu/
labonderzoek naar de microcystines, dit zijn de giftige stoffen die de blauwalgen vormen: http://www.waterbodem.nl/waterbodem-nieuws_detail.php?categorie=6&id=865
Bordetella pertussis is een erg besmettelijke aerobe , gramnegatieve bacterie die kinkhoest, een luchtweginfectie, veroorzaakt. Een vaccin beschermt , hoewel niet 100 % (er duiken steeds weer nieuwe varianten op) ,tegen deze ernstige ziekte.
http://www.rivm.nl/Onderwerpen/K/Kinkhoest
Borrelia burgdorferi, de bacterie (spirochaet) die , overgebracht door een teek, de ziekte van Lyme veroorzaakt.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Borrelia_burgdorferi
BSE ziekte bij (gekke) koeien, veroorzaakt door prionen, eiwitten die een ziekte kunnen veroorzaken.
Campylobacter , spiraalvormige bacterie bekend door voedselinfectie met name bij kipproducten.
Chikungunya virus
Chikungunyakoorts is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een virus dat wordt overgedragen door (tijger)muggen die overdag steken.
De ziekte komt voor in gebieden rond de Indische oceaan, in een deel van Afrika en recent in de Caraïben en in Spanje. Ziekteverschijnselen zijn onder andere hoge koorts
, spierpijn, gewrichtspijn en huiduitslag. De acute symptomen verdwijnen meestal binnen 1-2 weken, maar de gewrichtspijnen kunnen lang aanhouden.
Het Chikungunyavirus wordt overgebracht door Aedesmuggen (A. aegypti en A. albopictus).
https://www.rivm.nl/chikungunya
Chlamydophilia psittaci, veroorzaker van de papegaaienziekte, die op mensen kan worden overgebracht. terwijl bij vogels de darmen geinfecteerd raken krijgen mensen vaak een longontsteking.
https://www.rivm.nl/papegaaienziekte
Clostridium difficile : een anaerobe sporevormende bacterie die de oorzaak is van Clostridium difficile associated diarrhoea (CDAD): diarree waarbij een bepaalde bacterie deze Clostridium difficile wordt aangetoond in de ontlasting. Deze bacterie komt veel voor De bacterie zit in de darm en richt daar geen schade aan. Pas als de drager bepaalde antibiotica gebruikt, en de weerstand verminderd , kan deze bacterie gaan uitgroeien en gifstoffen (toxines) produceren waar mensen ziek van worden.
Recent onderzoek ( 3 januari 2018) toont een mogelijke verband tussen de aanwezigheid van trehalose in voedsel en de infectietoename van Clostridium difficile bij de mens.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Clostridium_difficile
Clostridium botulinum,
Het exotoxine dat deze strikt anaerobe sporevormende bacterie vormt is giftig, één van de giftigste stoffen die er bestaan, gelukkig worden deze toxinen door verhitting onwerkzaam (enkele minuten 100 ºC of 20 minuten 80 ºC). Omdat de sporen overal in de bodem en in het water voorkomem en dus ook op de grondstoffen van veel levensmiddelen wordt in de conservenindustrie altijd zo lang verhit totdat de sporen van deze bacterie dood zijn.
Deze maatregel is zo effectief dat botulisme in industrieel bereide conserven niet meer voorkomt.
Het botulinetoxine kan ook ernstige gevolgen hebben voor vogels en zoogdieren (kuilvoer).
In zeer kleine concentraties is het beter bekend als botox ( botuline toxine) toegepast in de cosmetica, om rimpels in het gezicht te verzachten.De spierspanning wordt hierdoor sterk verminderd, waardoor diepe rimpels vervagen.Ook wordt het gebruikt tegen migraine en overmatig zweten.
Het binnenkrijgen van de sporen van Clostridium botulinum is alleen gevaarlijk zijn voor baby’s. in de darmen van baby’s
kunnen de sporen van de bacterie wel uitgroeien tot bacteriën die vervolgens toxinen gaan vormen: zuigelingenbotulisme.
Deze sporen kunnen baby's binnenkrijgen via honing, vandaar het advies om kinderen tot 1 jaar nooit honing te geven.
Gelukkig komt het bijna nooit voor, en is de ziekte eenvoudig te voorkomen.
http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/clostridium-botulinum.aspx
Wageningen UR Botulisme
Clostridium perfringens : sporevormende anaerobe bacterie bekend van zowel wondinfecties als voedelinfectie.
Food-Info.net : Overzicht van pathogene (voedsel)bacteriën : Clostridium perfringens
http://www.cdc.gov/foodsafety/diseases/clostridium-perfringens.html
Clostridium tetani :sporevormende anaerobe bacterie bekend door de ziekte tetanus (kaakklem) die kan ontstaan na een wondinfectie (na ongeval of dierenbeet), In Nederland wordt idereen in zijn jeugd ingeent, na een ongeval wordt indien nodig een herhalingsinjectie gegeven)
http://www.merckmanual.nl/mmhenl
/sec17/ch190/ch190u.html
Colibacterie: Populaire naam van Escherichia coli
Coliformen: een groep bacterien binnen de Enterobacterien met als gemeenschappelijk kenmerk de eigenschap dat ze lactose kunnen vergisten. De bekendste coliforme bacterie is Escherichia coli. De coliformen worden vaak bepaald om de waterkwaliteit vast te stellen.
bepaling fecale coliformen
Corynebacterium diphtheriae is een aerobe gram-positieve staafvormige bacterie die een toxine vormt dat weefsels beschadigt en zo difterie veroorzaakt. Dit toxine wordt alleen gevormd als de bacterie een lysogeen virus bij zich draagt welke het DNA voor het toxine bezit. Datzelfde toxine is de uitgangsstof voor het vaccin tegen difterie, de giftige groep wordt er af gehaald, maar de rest van de stof (toxoide) heeft een antigene werking waardoor de gevaccineerde persoon immuniteit kan opbouwen.
http://www.rivm.nl/Onderwerpen/D/Difterie
Cronobacter sakazakii , of Enterobacter sakazakii deze enterobacterie is bekend door de groeimogelijkheden in babyvoeding.
https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/cronobacter-sakazakii.aspx
Dehalococcoides ethenogenes is een strikt anaerobe bacterie.
Deze bacterie is staat is om twee gechloreerde moleculen, tetrachlooretheen(PCE) en trichlooretheen(TCE) af te breken.
Hij doet dit door deze stoffen in zijn anaerobe ademhalingsketen als waterstofacceptor te gebruiken. De hierbij ontstane tussenproducten worden daarna volledig afgebroken tot etheen.
Wanneer PCE en TCE in het milieu terechtkomen kan dat akelige gevolgen hebben. Bij gedeeltelijke afbraak van de moleculen ontstaan namelijk tussenproducten met kankerverwekkende eigenschappen. Dankzij Dehalococcoides kunnen verontreingde bodems gereinigd worden. De bacterie kan al op de vervuilde plek aanwezig zijn en zijn werk doen, maar ook kan het proces gestimuleerd worden door een koolstofbron toe te dienen en/ of een cultuur van deze bacterien.(gestimuleerde biologische in situ bodemsanering). Dit soort verontreingde plaatsen komen in heel Nederland voor, vaak in bebouwd gebied, denk aan chemische wasserijen. Met deze techniek kan zonder afgraven op een efficiente goedkope manier de grond ter plaatse gereingd worden.
http://www.bioclear.nl/nl/diensten/bodem-water/biologische-saneringen
Dengue wordt veroorzaak door een virus dat wordt overgebracht door de tijgermug die overdag bijt. De symptomen zijn koorts, hoofdpijn en spier- en gewrichtspijn. De kans op overdracht van het virus neemt toe als veel mensen dicht op elkaar wonen. Ook door de globalisatie neemt de ziekte sterk toe: meer vliegtuigverkeer, meer internationale handel. Het is een tropische ziekte maar sinds enige jaren komen de eitjes van de larven van de tijgermug via een bamboeplantje uit China ons land binnen.) met alle risico's vandien.
http://www.rivm.nl/Onderwerpen/D/Dengue
Engelstalig college met veel beeldmateriaal, heel informatief
Desulfovibrio
Desulfovibrio is de bekendste sulfaat reducerende bacterie. Sulfaat-reducerende bacteriën (SRB) zijn wijd verspreid in de natuur. Ze gebruiken sulfaat als terminale elektronen acceptor voor de anaerobe ademhaling van organische zuren en waterstof waarbij waterstofsulfide gevormd wordt een agressief en giftig eindproduct.
Hoewel de stofwisseling anaeroob is verdragen ze wel wat zuurstof (aerotolerant).Zie ook zwavel en bacterien. Klik hier voor een plaatje met beschrijving.
Ebola is een virus dat alleen door directe besmetting kan worden overgedragen, maar wie eenmaal is besmet, wordt ernstig ziek, heeft hoge koorts en hevige bloedingen. Bijna altijd is de afloop dodelijk. De eerst bekende uitbraak was in 1976 in Zaïre. Men vermoedt dat de oorsprong van het virus bij een vruchtenetende vleermuis is te vinden die leeft in het Afrikaanse regenwoud, en dat het via onder andere apen kan worden overgedragen. Mensen kunnen dan dit virus oplopen door het eten van deze dieren (bushmeat).
Overzichtsartikel
Infection Mechanism of Genus Ebolavirus From MicrobeWiki
http://www.rivm.nl/Onderwerpen/E/Ebola
Enterobacter sakazakii
Zie Cronobacter (vroeger Enterobacter sakazakii)
Escherichia coli de meest onderzochte bacterie ter wereld, het proefdiertje onder de bacterien, maar ook onze darmen zitten er vol mee, hij hoort tot de normale darmflora.Wordt ook wel poepbacterie genoemd. Er zijn types die voedselinfectie veroorzaken (hamburgers).
http://nl.wikipedia.org/wiki/Escherichia_coli
Escherichia coli EHEC variant die in toenemende mate voor problemen zorgt, onder andere via niet goed doorbakken vlees maar ook in groente. E. coli O157:H7 is een veel voorkomend serotype, veroorzaakt maagdarmklachten met symptomen variërend van ongecompliceerde diarree tot het hemolytisch-uremisch syndroom (HUS).
http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs125/en/
ER zijn nog meer ..EC stammen, zie hier voor een overzicht.
Gram-negatieve bacterie die de zoönose tularemie veroorzaakt. Tularemie komt op uitgebreide schaal voor in de Scandinavische landen maar in Nederland is de ziekte sinds 2013 elk jaar, in 2015 zijn in Nederland besmette hazen gevonden en wordt ook wel hazenpest genoemd. Mens en dier kunnen besmet worden via de steek van een besmet insect. Ook besmetting via direct contact met besmette dieren is mogelijk. De ziekte gaat niet over van mens op mens.
http://www.wageningenur.nl/nl/show/Tularemie-hazenpest.htm
Fusarium
Fusarium is een schimmel die op en in planten groeit, ook op graan. Hierbij wordt de schimmelgifstof (mycotoxine) DON geproduceerd ( deoxynivalenol ) Deze schimmelgifstof kan daardoor ook in brood en bier worden aangetroffen. Doordat het gif ontstaat tijdens de groei van het gewas is het voorkomen ervan nauwelijks te beheersen. Bij ongunstige (natte) weersomstandigheden heeft de schimmel meer kans zich op het gewas te ontwikkelen.
Fusarium is ook de oorzaak van de bananenziekte die de bananenteelt wereldwijd bedreigt.
Gallionella capsiferriformans (ferruginea)
Eeen chemolithoautotrofe bacterie, die zijn energie uit de oxidatie van Fe2+(oplosbaar) tot Fe3+ (neerslag) haalt (chemolithotroof) . Ook wel ijzerbacterie genoemd. Komt voor in grondwater, oppervlakte water en leidingwater, kan daar in groeien omdat hij celmateriaal uit CO2 kan maken (autotroof).
De
cellen zijn te herkennen aan de schroefvormige roestbruin gekleurde steeltjes .
https://microbewiki.kenyon.edu/index.php/Gallionella
Gisten
Eencellige schimmels, bekend door alcoholgisting, de productie van bier en wijn.
Griep: zie influenza
Helicobacter pylori een spiraalvormige bacterie die voorkomt in de maag. Hij veroorzaakt maagzweren.
Hazenpest: zie Francisella
Hepatitis A
Het hepatitis A-virus (HAV) is de veroorzaker van hepatitis A, besmettelijke geelzucht, een leverontsteking. Het virus wordt meestal overgedragen van mens op mens, maar dat kan ook via voedsel .
https://www.thuisarts.nl/hepatitis/ik-heb-hepatitis
HIV virus , het virus dat AIDS kan veroorzaken kijk eerst nog eens bij de virussen hier op de site en dan op de gedetaileerde
animatie
Influenza virus, beter bekend als de veroorzaker van de griep.
Klebsiella pneumoniae, een slijmvormende enterobacterie die diverse (ziekenhuis)infecties kan veroorzaken.
Er is een resistente variant:
KPC Klebsiella pneumoniae carbapenemase vormer. (vormt het enzym carbapenasen dat de carbapenem-antibiotica, de krachtigste antibiotica die beschikbaar zijn, kan afbreken en zo onwerkzaam maakt).
http://nl.wikipedia.org/wiki/Klebsiella_pneumoniae
Klebsiella in het nieuws
14 september 2015
www.medicalfacts.nl/2015/09/14/klebsiella-pneumoniae-in-sint-lucas-andreas-ziekenhuis/
Knokkelkoorts, zie Dengue
Legionella, gramnegatieve staafvormige bacterie, beruchte in (warm) water voorkomende bacterie, die longontsteking veroorzaakt, vaak actueel door zijn ongewenste aanwezigheid in douches van zwembaden en andere instellingen.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Legionella_pneumophila
Leptospira interrogans
Eeen dunne kurketrekkervormige bacterie die in water voorkomt waarin zich besmette ratten bevinden. De besmette ratten scheiden de bacteriën met de urine uit in het water. Mensen kunnen door het besmette water geïnfecteerd worden en zo ziek worden. De ziekte wordt leptospirose of de ziekte van Weil genoemd. Symptomen zijn acute hoge koorts tot 40 graden celsius. Zonder behandeling kunnen kunnen de nieren en lever aangetast worden.
http://www.rivm.nl/Onderwerpen/L/Leptospirose
Leuconostoc gelidum subsp. gasicomitatum
Een psychrotrofe melkzuurbacterie die voedselbederf veroorzaakt door snelle groie bij lage temperatuur met als resultaat de vorming van slijm, gas en zuur met onaangename geuren en dus oneetbaar product. (gekoelde verpakte levensmiddelen)
http://www.flandersfood.com/artikel/2015/03/24/de-koele-bederver
Listeria, grampositieve, niet sporevormende staafvormige bacterie , veroorzaker van voedselinfectie met name in vlees en zuivelproducten zoals rauwmelkse kaas. De bacterie kan ook in de koelkast nog groeien.
http://www.food-info.net/nl/bact/limon.htm
Listeria in het nieuws (2019):Mazelen
Een virusziekte.In Nederland is het aantal patiënten met mazelen sterk gedaald, maar de laatste jaren neemt het verzet tegen vaccinaties toe. Mazelen slaat daarom zo nu en dan weer toe. Behalve dat het mazelenvirus ziekte veroorzaakt tast het ook het immuunsysteem aan, waardoor de patient na de mazelen vatbaarder is voor andere ziektes. Dit blijkt uit onderzoek in 2019.
https://www.rivm.nl/mazelen
https://www.nd.nl/nieuws/binnenland/onderzoek
MERS virus
Het ‘Middle East Respiratory Syndrome-coronavirus’ (MERS-CoV) is een in 2012 ontdekt type coronavirus. De eerste ziektegevallen waren in Saudi-Arabië.
Het virus kan ernstige ziekteverschijnselen veroorzaken, De besmettingsbron ligt bij kamelen en dromedarissen.
https://www.rivm.nl/Onderwerpen/M/MERS_coronavirus
http://www.kennislink.nl/publicaties/de-opmars-van-het-mers-virus
Mond en klauwzeer
Mond- en klauwzeer (MKZ) is een zeer besmettelijke en ernstige virusziekte die voorkomt bij evenhoevige dieren zoals runderen, varkens, schapen en geiten.
http://www.agriholland.nl/dossiers/mkz/
Mycobacterium tuberculosis
Een zuurvaste bacterie die tuberculose (tbc) veroorzaakt.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Tuberculose
Mycoplasma een geslacht met de kleinste vrij levende bacteriën (150-250 nm). De afwezigheid van een celwand maakt ze ongevoelig voor betalactamantibiotica (zoals penicilline) en onzichtbaar met een gramkleuring.
Ook zijn ze moeilijk te kweken, Een bekend voorbeeld is Mycoplasma pneumoniae die longontsteking veroorzaakt
http://nl.wikipedia.org/wiki/Mycoplasma_pneumoniae
Neisseria meningitidis
Neisseria meningitidis is een gramnegatieve aerobe diplococ die bij veel mensen voorkomt in de keel en neus. De bacterie wordt via de lucht, door hoesten en niezen, of door zoenen van mens op mens overgedragen. De bacterie kan onder andere ernstige hersenvliesontsteking veroorzaken. Serotypen A, B, C, W en Y, zijn verantwoordelijk voor de meeste ziekten. Recent neemt het aantal ziektegevallen door serogroep W toe. Vaccinatie tegen meningokokken type C zit al sinds 2002 in het Rijksvaccinatie programma en in 2018 is zijn de typen A, W en Y er aan toegevoegd.
https://www.rivm.nl/Onderwerpen/M/Meningokokken
Norovirussen
Norovirussen zijn kleine, positief enkelstrengs RNA-virussen die “buikgriep” veroorzaken (een ontsteking van het maagdarmkanaal met heftig braken en diarree als gevolg). Ze zijn zeer besmettelijk (20 virusdeeltjes zijn genoeg om ziek te worden) voor mensen van alle leeftijden. Het virus wordt overgedragen via direct contact, via voorwerpen (deurkruk, knop kraan) voedsel en fecaal besmet water (per gram faeces van een patiënt zijn 109 virussen aanwezig) .Handhygiene (wassen met zeep) is dan ook een belangrijk middel om ziekte te voorkomen.
https://lci.rivm.nl/richtlijnen/norovirus
http://nl.wikipedia.org/wiki/Norovirus
Oenococcus oeni is een melkzuurbacterie. De bacterie kan in wijn leven dit in tegenstelling tot veel andere melkzuurbacteriën: beneden pH 3.0 en boven een ethanolconcentratie van 10%. De bacterie verzorgt de malolactische fermentatie, de secondaire gisting die met name in rode wijnen verantwoordelijk is voor de smaak en de houdbaarheid.. Kenmerk van de malolactische fermentatie is de omzetting van appelzuur in melkzuur waardoor de wijn minder zuur smaakt. Als bijproduct wordt diacetyl gevormd. Een smaakstof die de wijn een nootachtige of caramelsmaak geeft. Oenococcus oeni stabiliseert de wijn door beschikbare voedingsstoffen om te zetten en verhindert zo de groei van andere ongewenste micro-organismen.
http://microbewiki.kenyon.edu/index.php/Oenococcus_oeni
Paenibacillus larvae is een bacterie uit de familie Paenibacillaceae en veroorzaakt de gevreesde ziekte Amerikaans vuilbroed bij de honingbij Het organisme is Gram-positief, staafvormig, en vormt endosporen die de bestrijding en preventie lastig maken.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Amerikaans_vuilbroed
Polio
Polio is een besmettelijke virusziekte die kan leiden tot blijvende verlammingen, de noodzaak tot beademing en in sommige gevallen de dood. Meestal verloopt de infectie met polio ongemerkt.
Purper zwavel bacteriën zijn fotosynthetische bacteriën die bij de aanwezigheid van licht uit waterstofsulfide en koolstofdioxide organische stoffen vormen. Hierbij wordt waterstofsulfide als elektronendonor gebruikt in plaats van H2O zoals bij planten het geval is. Deze reactie vindt plaats onder anaerobe omstandigheden waar H2S volop gevormd wordt maar dan wel dicht aan het oppervlak van water of bodem vanwege de behoefte aan licht.
Hierbij kleurt het water vaak donkerrood en kijkt men er vaak vreemd van op:
https://www.destentor.nl/lelystad/bacterie-zorgt-voor-rode-sloot-in-lelystad~aa68dc62/
Pseudomonas aeruginosa,een gramnegatieve staaf, bacterie die wijd verspreid voorkomt en als de omstandigheden het toelaten, bijvoorbeelde verminderde weerstand door ziekte, verwondingen ,infecties veroorzaakt : wondinfectie (met name brandwonden), blaasontsteking, ademhalingswegen, oogontsteking. Veroorzaakt ook ziektes bij planten en bomen.
algemene informatie: Pseudomonas
De bacterie Coxiella burnetii , klein gramnegatief staafje, veroorzaakt Q-koorts. In Nederland komt de ziekte in toenemende mate voor. Bijna alle boerderijdieren kunnen de ziekte oplopen. Via de dieren kan de mens besmet raken. Melkgeitenbedrijven en in mindere mate melkschapenbedrijven zijn de belangrijkste verspreider van de bacterie naar de mens.
Een ernstige virusziekte die bij dieren ( honden, vleermuizen en vossen) kan voorkomen en op mensen kan worden overgedragen.
Ralstonia solanacearum
is een bacterie die verwelking veroorzaakt bij allerlei (landbouw)gewassen net als gevolg grote economische schade in hele wereld. Aangetaste tropische planten zijn onder meer tabak en banaan (moko ziekte). In ons land is de bacterie gevreesd door de bruinrot die hij veroorzaakt in aardappelen. Omdat er geen bestrijdingsmiddelen zijn zijn er strenge import- en hygieneregels (quarantaine-organisme) en vinden regelmatig onderzoeken plaats op de aanwezigheid van de bacterie op het veld en in oppervlaktewater.
Het is een gramnegatief staafje, beweeglijk door een polaire flagel.
https://en.wikipedia.org/wiki/Ralstonia_solanacearum
Rhizobium : Wortelknolletjesbacterie, vormt knolletjes in de wortels van vlinderbloemige planten , bindt hierbij stikstof uit de lucht.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Rhizobium
Saccharomyces cerevisiae, de bekendste gist wordt gebruikt bij de bereiding van brood, pizza, wijn en bier, vanwege de vorming van CO2 en ethanol. Is ook een veel onderzocht eukaryoot modelorganisme in de biotechnologie.
Bakery technology - Gist en zuurdesem
Salmonella, de bekendste enterobacterie, gramnegatief staafje, dankt zijn bekendheid aan de voedselnfecties bijvoorbeeld in kip maar ook in veel andere producten.
http://www.food-info.net/nl/bact/salm.htm
Kindersterfte in Afrika door Salmonella
SARS virus
Het Severe Acute Respiratory Syndrome-coronavirus (SARS-CoV) is een coronavirus dat ernstige longontsteking kan veroorzaken.
De eerste gevallen verschenen in de Chinese provincie Guangdong, eind 2002.
https://nl.wikipedia.org/wiki/SARS#Oorzaak_en_behandeling
https://www.rivm.nl/sars
SARSCoV2
In de regio Wuhan in China ontstond eind 2019 een uitbraak van een nieuw coronavirus. De meeste patiënten hebben koorts en luchtwegklachten. De Chinese autoriteiten onderzoeken op dit moment het nieuwe coronavirus en de bron van de besmettingen en nemen maatregelen om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Op 30 januari 2020 heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de uitbraak tot een internationale bedreiging voor de volksgezondheid (PHEIC Public Health Emergency of International Concern -status) uitgeroepen.
De ziekte wordt Covid-19 genoemd.
https://www.rivm.nl/coronavirus/nieuw-coronavirus-in-China/vragen-antwoorden
https://www.rivm.nl/coronavirus/nieuw-coronavirus-in-China
Staphylococcus aureus
Veroorzaker van wondinfecties (ziekenhuisinfectie) en voedselvergiftiging.
RIVM
http://food-info.net/nl/bact/staur.htm
Sporosarcina pasteurii
Een grampositieve bolvormige (tot kort staafje) sporevormer , die veel voorkomt in de bodem, met name waar zich veel ureum bevindt, dit wordt door de bacterie afgebroken tot ammonium waardoor de pH sterk stijgt. De bacterie kan goed tegen een hoge pH. Sinds kort wordt dankbaar gebruik gemaakt van deze bacterie-eigenschappen (bestand tegen hoge pH en sporevormer) om zelfreparerend beton te maken. In het beton (hoge pH) worden bacteriesporen en calciumlactaat gedaan. Pas in de aanwezigheid van vocht (scheurtje!) ontkiemen de sporen en worden de bacteriën actief. Zodra deze bacteriën actief worden beginnen zij het calciumlactaat te gebruiken en vormen hieruit calciumcarbonaat waarmee het scheurtje gevuld wordt.
beton-repareert-zichzelf-met-behulp-van-bacterien/
http://edition.cnn.com/2015/05/14/tech/bioconcrete-delft-jonkers/
Streptococcus A, Streptococcus pyogenes
Ook wel vleesetende bacterie genoemd. De ziekte wordt ook het Toxic Shock Syndrome (STSS),genoemd.
https://www.rivm.nl/streptokokken
http://nl.wikipedia.org/wiki/Streptococcus_pyogenes
Streptococcus pneumoniae , grampositieve bolvormige bacterie , veroorzaakt oorontsteking, longontsteking, meningitis
met name bij kinderen jonger dan 2 jaar.
http://www.infectieziektebulletin.be
/defaultsubsite.aspx?id=9856#.UnJN8uIyRfw
Thiobacillus thio-oxidans
De bekendste zwavelbacterie. Zwavelbacteriën oxideren het element zwavel en zwavelverbindingen (de energiebron) tot zwavelzuur. Zwavelzuur tast staal en beton aan bijvoorbeeld rioleringen en leidingen voor afvalwater. Deze bacterie is aeroob en autotroof. (chemo-litho-autotroof)
Vibrio cholerae.Kommavormige, gramnegatieve bacterien Cholera is een ernstige infectieziekte . Symptomen zijn ernstige diarree en uitdroging. De ziekte wordt overgebracht via besmet water, dat kan door het drinken van besmet water maar ook door voedsel dat met besmet water in aanraking is gekomen.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Cholera
Xanthomonas campestris is een beruchte bacterie omdat hij ziektes bij veel verschillende plantensoorten veroorzaakt.
Hij heeft ook een nuttige kant: hij wordt op grote schaal gekweekt omdat hij xanthaan vormt ,een soort gelei om zijn cel heen. Zie kapsel/slijmlaag. Xanthaan(gom) is een verdikkingsmiddel dat wordt gebruikt bij de productie van levensmiddelen (o.a. glutenvrij gebak) en cosmetica.
https://microbewiki.kenyon.edu/index.php/
Xanthomonas#Pathology
http://blog.fooducate.com/2010/09/23/10-facts-about-xantham-gum-a-very-popular-food-additive/
Xylella fastidiosa
is een zeer schadelijke bacterie die in Italië 2014 al vele olijfbomen heeft verwoest.De Xylella-bacterie leeft in de houtvaten (xyleem) van geïnfecteerde planten. Als gevolg daarvan raakt de sapstroom verstoord en verdrogen grote delen van de boom die afsterft.
Xylella verspreidt zich door insecten die zich voeden met sap uit het xyleem. Dit gaat langzaam en men kan er op bedacht zijn.
Veel onverwachter en over grotere afstanden kan besmetting plaatsvinden via export en import van besmette planten of delen ervan.
Ook heel veel andere bomen zoals citrus, druif, amandel en perzik en eik zijn vatbaar Voor Xylella. De EU heeft recent (mei 2015) maatregelen genomen om de verspreiding van deze bacterie te voorkomen, waaronder strengere importregels. In het uiterste zuiden van Italië worden nu op grote schaal heel oude olijfbomen gekapt om de korte besmettingsroute te verhinderen, wat op tegenstand van de boeren stuit. Het duurt vele jaren voordat er na aanplant weer een nieuwe oogst mogelijk is.
https://www.nvwa.nl/onderwerpen/xylella-fastidiosa
https://nl.wikipedia.org/wiki/Xylella_fastidiosa
http://www.wageningenur.nl/Tien-vragen-over-Xylella-fastidiosa.htm
Yersinia enterocolitca een klein gramnegatief staafje dat kan voorkomen in vlees en na besmetting darmklachten, koorts en buikpijn kan veroorzaken.
meer informatie op Food-Info.net
Yersinia pestis de verwekker van de pest en wordt overgebracht door rattenvlooien op mensen.
Komt de bacterie in de bloedbaan of de longen dan is de afloop meestal fataal. Berucht zijn twee grote pestepidemieën in Europa met als gevolg de dood van tientallen miljoenen mensen.
Tegenwoordig veroorzaakt de bacterie
incidenteel ziekte in natuurreservaten van de VS en ook Madagascar heeft regelmatig last van uitbraken.
https://www.rivm.nl/wilde-knaagdieren-en-zo-nosen/ziekteverwekkers/yersinia-pestis-pest
Zika virus
Het zikavirus veroorzaakt zikakoorts. Het zikavirus is verwant met virussen die dengue, gele koorts, Japanse encefalitis en West Nilekoorts veroorzaken. Ook dit virus wordt overgedragen door de beet van een besmette (aedes)mug. De symptomen zijn niet erg specifiek en ook variabel onder andere koorts en hoofdpijn. Er zijn ook veel besmette mensen die geen symptomen krijgen. De meeste mensen zijn na een week weer beter. Maar zwangere vrouwen lijken juist extra gevaar te lopen. Sinds het zikavirus in Brazilië voorkomt (2015) zijn er duizenden gevallen van pasgeboren baby’s met beschadigde of onderontwikkelde hersenen geboren, er wordt nu onderzocht of er een oorzakelijk verband is. Om het zekere voor het onzekere te nemen wordt zwangere vrouwen afgeraden naar de besmette gebieden te reizen of zich goed te beschermen tegen muggen.
Zwam, andere naam voor schimmel