Dissimilatie
De brandstofstofwisseling =energiestofwisseling =dissimilatie=katabolisme
Net zo als mens en dier hebben micro-organismen energie in de vorm van ATP nodig voor:
- de groei, het maken van nieuw celmateriaal (assimilatie) kost zeer veel energie
- het onderhoud van de cel, ook het in standhouden van de cel kost energie
- actief transport (van stoffen) over de cytoplasmamembraan
- de beweging van de cel
Deze energie winnen de meeste micro-organismen door een organische stof te oxyderen. Bij deze afbraak (dissimilatie) ontstaat ATP.
Deze afbraak van een organische stof (energiebron) kan net zoals bij de mens geschieden door middel van de aerobe ademhaling, maar er zijn bij micro-organismen nog veel meer mogelijkheden. Elke groep (of zelfs) soort heeft zijn eigen type energiestofwisseling.
In onderstaande bespreking van de energiestofwisseling bij micro-organismen wordt de energiestofwisseling bij de mens als bekend verondersteld omdat deze al bij biologie is behandeld.
Zie voor begrippen aeroob, anaeroob, facultatief anaeroob : Leven met of zonder zuurstof
De aerobe ademhaling
Zowel strikt aerobe micro-organismen als facultatief anaerobe micro-organismen zijn in staat tot een aerobe ademhaling.
Ze halen dankzij de ademhalingsketen veel energie uit hun energiebron (in veel gevallen glucose). Zuurstof is hierbij de externe, terminale waterstofacceptor.
De anaerobe ademhaling
Sommige micro-organismen hebben een anaërobe ademhaling. Dat wil zeggen dat ze over een ademhalingsketen beschikken .
Als we een vergelijking maken met de aërobe ademhaling dan is er één verschil: er wordt geen zuurstof gebruikt als laatste stof om gevormd NADH te oxideren ( en zo ATP) te winnen maar een andere stof die elektronen kan opnemen zoals nitraat en sulfaat.
De gisting
Een andere manier om zonder zuurstof energie uit een brandstof halen is de gisting. Deze brandstof kan glucose zijn, maar ook grotere stoffen kunnen als energiebron benut worden mits de enzymen die deze kunnen afbreken tot glucose aanwezig zijn.Vervolgens vindt de vergisting van glucose plaats, hierbij omstaat veel minder ATP dan bij de ademhaling.