Fixeren en kleuren
Het maken en fixeren van een preparaat voor een kleuring
De meeste kleuringen gebeuren nadat het preparaat op onderstaande wijze is gemaakt en gefixeerd, dit geldt in het bijzonder voor bacteriën en gisten. Bij het hanteren van culturen en klinisch materiaal wordt zoals gebruikelijk de entoog geflambeerd evenals het glaswerk bij het openen en sluiten.
UITVOERING
Houd het preparaat vast met een pincet.
Op een objectglas kunnen meerdere preparaten gemaakt worden.
Vast materiaal :
Neem een schoon, vet- en stofvrij objectglas en merk dit.
Leg er met een entoog een druppel vloeistof op: bij voorkeur fysiologische zoutoplossing (0,9% NaCL), (1O % formaline of water).
Neem een kleine hoeveelheid van het te bekijken materiaal en wrijf het aan de rand van de druppel uit, suspendeer het in de vloeistof en strijk uit over een groot oppervlak (ca 2 cm2),denk aan spatgevaar:
MENG VOORZICHTIG, HOUDT DE ENTOOG IN DE VLOEISTOF
Laat het uitstrijkje drogen op een veilige plaats aan de lucht, boven een kleine vlam of op een droogplaatje bij een lage stand. Teken op de achterzijde van het objectglas de plaats van het preparaat aan door het omcirkelen met viltstift of met een kraspen , Codeer je preparaat. Je kunt meerder uitstrijkjes op één objectglas maken.
Fixeer het preparaat door het driemaal langzaam door de vlam te halen,.
Vloeistoffen
Breng een of meerdere druppels vloeistof op het objectglas (bacteriën goed suspenderen, zo nodig sediment nemen of centrifugeren).
Verspreid de vloeistof over een klein oppervlak, Zie verder onder vanaf
Het kleuren van preparatenNa fixatie zijn een groot aantal kleuringen mogelijk, elk met hun eigen doel en uitvoering. Toch zijn er ook overeenkomsten die hieronder besproken worden zodat de voorschriften van de verschillende kleuringen zo kort mogelijk gehouden kunnen worden.
UITVOERING
Bedek het de voorgeschreven tijd met de kleurstofoplossing.
Wees voorzichtig met kleurstoffen, vermijd contact met de huid en gebruik zo weinig mogelijk
Spoel na afloop de kleurstof af door een zachte straal kraanwater over de achterzijde van het preparaat te laten lopen zodat de micro-organismen er indirect mee in contact komen.
Droog het preparaat door het schuin op filtreerpapier te zetten en aan de lucht te laten drogen of door het tussen filtreerpapier voorzichtig droog te deppen.
Bekijk het preparaat zonder dekglas onder de olie-immerssielens (uiteraard via de nodige tussenstappen),
Het maken van een verzadigde kleurstofoplossing.
Voor het bereiden van kleurstofoplossingen wordt meestal uitgegaan van verzadigde alcoholische oplossingen, omdat ze onbeperkt houdbaar zijn.
Ze bevatten 5 gram kleurstofpoeder opgelost in 95 ml ethanol 96%.
UITVOERING
Weeg 5 gram kleurstof af.
Breng de kleurstof in een mortier en wrijf in een kleine hoeveelheid alcohol de kleurstof goed fijn tot een homogene dunne brei.
Voeg, al mengend,langzaam de rest van de alcohol toe.
Giet over in een bruine fles.
Schud de oplossing goed en laat 24 uur rusten.
Het beoordelen van een preparaat.
Om een goede indruk van het te beoordelen materiaal te krijgen moet een geschikt deel van het preparaat bekeken worden d.w.z.. een gedeelte dat niet te dik of te dun is en waar zich geen storende kleurstof resten o.i.d. bevinden. Bekijk verschillende gezichtsvelden en let hierbij op vorm, onderlinge rangschikking en grootte van de cellen. Teken enkele cellen tijdens het microscopiseren. Kijk ook naar de structuren in of om de cel, vooral als dit het doel van de kleuring is. Soms is ook de hoeveelheid cellen per gezichtsveld van belang maar een echte telling is niet zinvol. Wel kan de onderlinge getalsverhouding tussen verschillende soorten cellen van belang zijn.
Hieronder de verschillende kleuringen die vervolgens mogelijk zijn:
- Methyleenblauw kleuring
- Gramkleuring
- Sporenkleuring met Hucker's kristalviolet-oplossing
- Sporenkleuring volgens Schaeffer en Fulton
- Negatieve kleuring met Oost-Indische inkt
- Kapselkleuring volgens Burri
- Zuurvast kleuring volgens Ziehl-Neelsen
- PHB kleuring
Hier een quiz over bacteriekleuringen: