Handhygiëne, wassen en desinfecteren
Wat zit erop de handen?
Op de huid zit altijd de blijvende huidflora die van nature op en in de dieper lagen van je huid voorkomt ( residente huidflora/ microbioom).
Door de handen wassen raak je ze niet kwijt. Dat is ook niet nodig: het zijn bacteriën die in je huid leven en bij een intacte huid geen kwaad kunnen, integendeel ze zorgen voor bescherming.
Door handcontact met voorwerpen en mens en dier komen er echter nog andere micro-organismen op de huid voor, de tijdelijke (transiënte) huidflora. Zo worden veel virussen en bacteriën die ziektes veroorzaken overgebracht.
Deze ongewenste tijdelijke huidflora verwijder je door je handen te wassen, desinfectie is niet nodig. Zelfs nadelig, er kan restentie ontstaan. zie link in de rechter zijbalk.
Handen wassen is de meest effectieve maatregel om ziektes te voorkomen!
Waarom?
Via de handen worden de meeste bacteriën en virussen verspreid. Veel micro-organismen zijn onschadelijk maar ze kunnen ook ziekte veroorzaken zoals verkoudheid, griep en diarree.
Goed je handen wassen met zeep en water verhindert de verspreiding en zo bescherm je jezelf, en de mensen om je heen.
Wanneer? in de thuissituatie:
- Na toiletbezoek
- Na contact met rauw, ongekookt voedsel
- Na niezen en neussnuiten
- Na contact met dieren
- Na contact met afval(zak)
- Na tuinieren.
- Na contact met een zieke of gewonde.
- Voor en na ziekenhuisbezoek.
- Voor het bereiden van voedsel
Wanneer? in de verpleging en zorg:
- voordat een patiënt wordt aangeraakt
- voordat er wordt schoongemaakt of er begonnen wordt aan een medische procedure
- na contact met lichaamsmaterialen en vloeistoffen
- na fysiek patiëntencontact
- na fysiek contact met de omgeving van de patiënt
Hoe?
Wassen:
- Doe de kraan open. (knop wordt nu vies).
- Maak de handen nat.
- Bedek je handen met (vloeibare) zeep
- Wrijf de zeep over de hele hand, ook tussen de vingers en onder de nagels .(20 seconden).
TIP: vergeet de vingertoppen niet! (onderzoek laat zien dat de meeste mensen de vingertoppen overslaan). - Spoel de handen met water.
- Droog de handen.
- Sluit de kraan met tissue/handdoek.
Handdoek vaak vervangen, knop van de kraan ook vaak schoonmaken.
Handdesinfectie, een stapje verder
In ziekenhuizen en verpleeghuizen waar veel kwetsbare mensen zijn (minder weerstand, wonden) en resistente bacteriën aanwezig zijn is handdesinfectie (met alcohol) van grote betekenis. Bij deze desinfectie worden de aanwezige bacteriën en veel virussen gedood.Bijkomend voordeel: het kost erg weinig tijd, er is geen water(kraan) nodig. Bij Noro-virussen is zeep effectiever dan alcohol en zullen bij een uitbraak de handen met zeep gewassen moeten worden.
Het desinfectiemiddel bestaat uit alcohol(en), al dan niet in gelvorm. Alcoholen maken de celmembraan stuk en denatureren de eiwitten van de bacteriecel.Ze werken ook tegen schimmels en virussen met een envelop. (Niet tegen bacteriesporen en sommige virussen). Om huidirritatie te voorkomen wordt een terugvettend middel toegevoegd.
Nieuw en net zo effectief is handdesinfectie met waterstofperoxide.
Desinfecteren:
- Druk op het pompje (elleboog) en vang de gel op in je handen.
- Wrijf de gel de voorgeschreven tijd over de hele hand.
TIP: vergeet de vingertoppen niet! (onderzoek laat zien dat de meeste mensen de vingertoppen overslaan).
Proefje:
Hierboven van links naar rechts zijn vingers afgedrukt op een voedingsbodem:
- Ongewassen vinger met tijdelijke huidflora.
- Gewassen vinger met blijvende huidflora (door wassen uit de groeven van de huid losgekomen).
- Vinger 1 minuut in desinfectiemiddel (ethanol 70%).
- Vinger 3 minuten in desinfectiemiddel (ethanol 70%).
Hier een filmpje over handen wassen
http://www.youtube.com/watch?v=ck3tl1kfO1M
Hier een filmpje over handdesinfectie.
http://www.youtube.com/watch?v=l3-URr3rT_I