Mycorrhizae, onzichtbare maar onmisbare schimmels!
Iedereen kent wel de vliegenzwam, rood met witte stippen…..
Of de truffel al was het maar omdat ie zoveel geld waard is.
Veel groter en van onschatbare waarde, verstopt in de bodem , zit het grootste onderdeel van deze schimmels : het mycelium, een groot sterk vertakt netwerk van schimmeldraden die in feite het wortelstelsel van boom en plant gigantisch uitbreiden.
Zo’n schimmel wordt mycorrhiza genoemd, myco van schimmel en rhiza van wortel, wortelschimmel dus.
De vliegenzwam en de truffel zijn maar twee voorbeelden van deze mycorrhizae.
In een ongestoorde bodem gaan de meeste planten (zeker 80 %) met schimmels een symbiose aan. De boom/plant levert suikers aan de schimmels, die op hun beurt voedingsstoffen als stikstofverbindingen , fosfaat en andere mineralen uit de bodem halen en via hun mycelium aan de wortels van de planten leveren.
Vooral voor fosfaat, welke stof moeilijk opneembaar is voor de plant, is de opname veel beter dan zonder mycorrhiza. Zo hoeft veel minder fosfaat gegeven worden, erg belangrijk. Fosfaat wordt gewonnen in mijnen en het wordt steeds schaarser terwijl er in de toekomst meer voedsel nodig is.
Er worden twee typen mycorrhizae onderscheiden:
- Endotrofe mycorrhizae : Hierbij dringen de schimmeldraden in de cellen van de plantenwortel. Dit gebeurt bij orchideeën.
- Ectotrofe mycorrhizae : Hierbij dringen de schimmeldraden in de intercellulaire ruimten en dus niet in de cellen van de plantenwortel. Een voorbeeld hiervan is de vliegenzwam bij berk of naaldboom en de truffel bij de eik en andere bomen.
Wat we bij de laatsten zien zijn de vruchtlichamen, waarbij de vliegenzwam de "rood met witte stippen" paddenstoel zijn sporen verspreidt via de lucht zit de truffel ondergronds en moet voor verdere verspreiding gevonden worden door dieren :
Vliegenzwam: bovengronds vruchtlichaam, giftig
De truffel: omdergronds vruchtlichaam, een delicatesse
Ondergronds vruchtlichaam van een schimmel, aantrekkelijk voor dieren door de geur die dus functioneel is voor de verspreiding van de sporen. Na het eten worden de sporen via het darmkanaal worden de sporen op een andere plek weer “afgezet’.
Van dit verschijnsel, dat truffels een stof uitscheiden die veel dieren kunnen ruiken,wordt bij het oogsten gebruik gemaakt. Want mensen vinden truffels ook aantrekkelijk. Ze zijn erg kostbaar. De eigenaar van het land gebruikt een afgerichte hond (soms een speurvarken) om de ondergrondse delicatessen te kunnen vinden.
Lees hier meer over truffels, en hier over het ontstaan van het truffelaroma.
Veel planten en bomen kunnen niet zonder de schimmels en de schimmel komt zelf ook niet alleen (solitair) in de grond voor.
Het is dus van belang de grond geschikt te maken en gezond te houden voor de schimmel en bij het planten de schimmel ook mee te nemen.
Er zijn ook mycorrhiza te koop om zo van een betere groei van de aan te planten bomen verzekerd te zijn.
lees hier veel meer over mycorrhizae. op kennislink(15 december 2015)